Fris en fruitig

De doorbraak die de maandenlange formatie eindelijk vlot kan trekken lijkt wel een slim bedachte coup om het huidige kabinet gewoon weer door te laten starten. VVD, CDA, D66 en Christenunie wilden eerst niet meer samenwerken, maar nu lijkt Rutte 4 een voldongen feit.

De blokkades over en weer hielden de verkenningsfase van de formatie maandenlang in hun greep. De keuze waar D66 nu voor staat is: opnieuw verkiezingen, óf inhoudelijk onderhandelen met VVD, CDA en de ChristenUnie, aldus partijleider Kaag.

Dat wil zeggen: Het moet 'progressiever, genereuzer, opener en menselijker.' Met heel nieuwe gezichten. Frits en fruitig. Spic & span.

Dat kan nog knap lastig worden. Zo'n doorstart onder voorwaarden geeft het gevoel van sleetse wijn in nieuwe zakken. Experts waarschuwen dan ook unaniem voor doorstartkabinetten, die eerder onder leiding van Lubbers en Kok struikelden. D66 zal het volle pond willen hebben van de verkiezingswinst. Wat ten koste gaan van het CDA. Die krijgen minder comfort dan ze hadden. Maar D66 verliest inmiddels aardig wat zetels in de peilingen. D66-kiezers lopen over naar BBC en Volt. Dan heb je als D66 niet zoveel meer te willen. Laat staan te vernieuwen.

De enige constante is de VVD, die er sinds 26 september zelfs weer een virtueel zeteltje bij kreeg. Misschien is dat ook een beetje het Kaag-effect. Die gaf gisteren namelijk eerlijk toe dat ze ook niet wist of het gaat lukken. En dat horen de kiezers al te lang.