Gedoogsteun

VVD-leider Dilan Yesilgöz leek het goed te doen tijdens de verkiezingscampagne, maar had haar grootste blunder al begaan: ze hielp onbewust Wilders aan een verkiezingsoverwinning door te suggereren dat samenwerking met de PVV niet langer was uitgesloten. Om meteen na de verkiezingen aan te geven dat de VVD alleen nog gedoogsteun wilde geven, tot ongenoegen van een deel van de achterban. De partij kocht paginagrote advertenties in de kranten om de keuze uit te leggen.

En daar bleef het niet bij. Door de spreidingswet op te blazen, zet de VVD de verhoudingen met de oude partners (CDA, D66, ChristenUnie) onder druk. Met wie nog wel even moet worden doorgeregeerd totdat er een nieuw kabinet zit. Niet alleen bestuursorganen klommen in de pen voor protest: de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg, het Veiligheidsberaad, de commissarissen van de Koning. Ook VVD-burgemeesters die nu al veel asielzoekers opvangen, voelen zich in de kou gezet. Mark Buijs, VVD-burgemeester in Oosterhout, overweegt ‘serieus’ zijn lidmaatschap op te zeggen.

Het opblazen van de spreidingswet lijkt een goedmakertje richting de kiezer. Maar die straft de VVD nog meer af: Een peiling van I&O voorspelde deze week een virtueel verlies van nog eens acht zetels.

Dat rechtvaardigt de vraag of Yesilgöz, wanneer de interne chaos aanhoudt, niet hetzelfde besluit gaat nemen als Lilian Marijnissen,  die haar vertrek na bijna zes jaar partijleiderschap aankondigde omdat de SP opnieuw zetels verloor bij de landelijke verkiezingen.

De onderhandelingen met de PVV kunnen alles nog op hun kop zetten als blijkt dat de partijen er toch niet uitkomen en de VVD in een andere coalitie plaats gaat nemen. Maar dat zal de kiezer de VVD vermoedelijk nog meer kwalijk nemen.