Batterij

De batterij van Joe Biden (81) is op. Stamelend en stotterend probeerde hij het debat aan te gaan met de niet heel veel jongere Donald Trump, maar die had zelfs moeite om hem te verstaan.

Democraten spreken na het debat hun twijfel over Biden als presidentskandidaat openlijker uit dan ooit. Die zelf vond dat hij het best aardig deed, maar alle ophef moeilijk kan negeren.

Wie moet hem nu nog vervangen? Obama? Hillary?

Vicepresident Kamala Harris de afgelopen jaren te veel in de schaduw van Biden gaan staan en lijk ook al niet de beoogde opvolger.

Gavin Newsom, de populaire gouverneur van Californië, voerde stiekem een schaduwcampagne als alternatief voor Joe Biden, en heeft precies wat Biden mist: vitaliteit.

Is het dan een gelopen race voor Trump? Allesbehalve. Die is alles behalve smetvrij. Een twaalfkoppige jury oordeelde eind mei na bijna twee dagen beraad dat hij schuldig is aan het vervalsen van documenten in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016.

De rechter bepaalt op 11 juli wat de straf voor Trump wordt. Dat is minder dan een week voor de Republikeinse Nationale Conventie. Daar wordt de kandidatuur van Trump voor de presidentsverkiezingen van dit eind jaar officieel vastgesteld. Met een gevangenisstraf wordt geen rekening gehouden, maar als veroordeeld misdadiger staat Trump er gekleurd op. En daar kan een vitale Democratische kandidaat zijn voordeel mee doen.

Zuur links

Zuur links heeft het weer eens gedaan. 'Het chagrijn van zuur links werkt totaal averechts,' foeterde Geert Wilders op X. 'Ze proberen vergeefs onze mensen te beschadigen. Maar onze kandidaat bewindslieden zijn toppers en kanjers, allemaal. En ze worden steeds populairder.'

Een van die toppers - beoogd minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, Reinette Klever - werd afgelopen week flink aan de tand gevoeld door leden van de Tweede Kamer. De keuze voor Klever is opvallend, omdat zij in 2016 als Kamerlid nog pleitte voor de afschaffing van ontwikkelingssamenwerking. Met dat geld kon het eigen risico worden geschrapt.

En mevrouw is niet alleen van de PVV, maar ook van het bestuur van Ongehoord Nederland. Daar schitterde ze onder meer in het Zwarte Pietenjournaal.

Ongehoord Nederland werd al eens op de vingers getikt voor het verspreiden van omvolkingstheorieën. Ze verwijst naar een uitzending van Ongehoord Nieuws, waarin Filip Dewinter van de Vlaamse partij Vlaams Belang aanwezig was. Hij schreef een boek over omvolking.

'We hebben het fenomeen omvolking behandeld in de uitzending. Dat was iets anders dan een theorie. Volgens mij was het een feitelijke omschrijving van een demografische ontwikkeling.'

Ze ontkende dat omvolking een radicaal-rechtse complottheorie afkomstig uit het naziregime is.

'Ik zal met tact en diplomatie en volle overtuiging de betrekkingen met de diverse landen waar Nederland handel mee kan drijven gaan aanhalen,' beloofde ze.

Eerder gaf beoogd Marjolein Faber van Asiel en Migratie een soortgelijk antwoord. Na felle kritiek van andere coalitiepartijen op de hardliner belooft de PVV-politica dat ze zich houdt aan het coalitieakkoord en de rechtsstaatdeal.

Maar of de PVV'ers in hun nieuwe rol hun snuitwerk in de plooi kunnen houden - Wilders voorop - is nog maar zeer de vraag. Die rol past hen niet, en de leercurve kan nog behoorlijk steil zijn.

Het nog nauwelijks ingevulde hoofdlijnenakkoord tussen de fracties van PVV, VVD, NSC en BBB kan nog voor veel frictie gaan zorgen. Zeker met dwarse PVV'ers die het vak van minister niet in de vingers hebben.

Euculipta

PVV-kandidaat Marjolein Faber kan toch minister van Asiel en Migratie worden. Na felle kritiek van andere coalitiepartijen op de hardliner belooft de PVV-politica dat ze zich houdt aan het coalitieakkoord en de rechtsstaatdeal.

Partijleiders van PVV, VVD, NSC en BBB kwamen vrijdag voor crisisberaad bijeen over Faber, een anti-migratie- hardliner. Ze is de beoogde vervanger van Gidi Markuszower, het PVV-Kamerlid dat donderdag na de AIVD-check werd teruggetrokken door de PVV.

Kortom, de ploeg Wilders start al meteen met LPF=achtig toestanden.

De politica - eerder ook Eerste Kamerlid en Statenlid in Gelderland - staat bekend om haar radicale retoriek en persoonlijke aanvallen. Ze noemde de Nijmeegse burgemeester Bruls in coronatijd ‘een ongekend virusreservoir’, een kind dat demonstreerde voor het klimaat noemde ze ‘klimaatsoldaatje’ en collega's in de Provinciale Staten omschreef ze als ‘nep-Statenleden’.

Faber zelf deelde een bericht via X waarin ze benadrukt dat ze zich als kabinetslid ‘natuurlijk zal uiten binnen de lijnen van het hoofdlijnenakkoord en de rechtsstaatverklaring’. 'Er is commotie over mijn uitspraken die ik in het verleden heb gedaan als lid van de opposi

Het is echter zeer de vraag of deze Eucalipta in haar milde rol kan volharden, daar lijkt ze het type niet voor.

Het toont ook aan dat Wilders geen gelukkige hand heeft in het selecteren van goede ministers, en dat er in zijn eigen gelederen te weinig talent zit. Ook het gebrek aan vakkennis breekt de PVV op nu ze moet regeren. Dat belooft niet veel voor de komende jaren.

Europapa

Niet verrassend: Pro-Europese partijen wisten bij de Europese verkiezingen veel stemmers te behouden. Bij GroenLinks-PvdA bleef 22 procent thuis, na de ChristenUnie het laagste percentage van alle partijen.

Ook niet verrassend: Een groot deel van de mensen die bij de Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar nog stemde op PVV, VVD, BBB of NSC is niet gaan stemmen voor het Europees Parlement, zo blijkt uit onderzoek van Ipsos I&O in opdracht van de NOS.

56 procent van de mensen die vorig jaar november stemden op de partij van Geert Wilders bleef thuis.

Toch is het de PVV in tegenstelling tot in 2019 wel gelukt om hun kiezers te mobiliseren om te stemmen. In 2019 bleef 68 procent van de PVV kiezers thuis, nu ging 44 procent van hen naar de stembus. Dat waren de kiezers die denken dat de PVV en zijn Europese evenknieën de EU van binnenuit zich kunnen inzetten voor ’hervormingen’ van de Europese Unie van binnenuit. Daarbij wil Wilders ’geen Europese superstaat’ ontwikkelen. Ook pleit hij voor strengere regels voor asiel en migratie. Maar het aloude ideaal van Nexit lijkt voorgoed van tafel.

In grote delen van Europa wordt wel rekening gehouden met een radicaal-rechtse golf. Zoals in Frankrijk, waar Marine Le Pen de grootste. In Duitsland is er de AfD. Al die partijen willen de macht van Brussel aan banden leggen.

En dat is wel iets om rekening mee te houden: het gros van de Europeanen hebben weinig op met Europa. De dynamiek in Europa zal door de ruk naar rechts zeker gaan veranderen.

Deep state

Lijkt er eindelijk een rechts kabinet met PVV te komen, is het weer niet goed. Zo valt de benoeming van premier Dick Schoof - onder intimi beter bekend als Tricky Dicky of Dick Donder - helemaal verkeerd bij een deel van de achterban. Want ex-AIVD. Nudge nudge wink wink.

De Leidse hoogleraar Andreas Kinneging sprak van een machtsgreep van de ‘deep state’, de wereld van de donkere complotten.

De verstoten sociaal wetenschapper Laurens Buijs noemt het beangstigend als opeens zo'n Deep State kopstuk uit de schaduw opdoemt.

Telegraaf-journalist Wierd Duk vindt het vreemd dat in een zwaar gepolitiseerde tijd, een veiligheidstechnocraat het kabinet gaat leiden.

En ook bij Thierry Baudet overheerst teleurstelling: 'Haal je 37 anti-establishment zetels, kies je de meest establishment persoon in heel Den Haag als premier. Koekoek. Dit is letterlijk Rutte 2.0.'

Elders op X: 'We zijn bijna Noord-Korea. Dick Schoof regelt het – als capo van de polder-deep-state zijn doofpotten en stembussen vast aan hem besteed. #PVVspijt #IkSteunFVD'

Want: Dick zou zich ten onrechte hebben bemoeid met de conclusies van het MH17-onderzoek en burgers op sociale media via anonieme nepaccounts hebben laten volgen. Enzoverder.

Alsof Schoof in zijn eentje zijn eigen geheime agenda gaat uitvoeren. Of stiekem weerbarstige burgers de mond gaat snoeren.

Maar er zijn ook positieve geluiden: een topambtenaar die alle krochten en spelonken van Den Haag als nauwelijks een ander kent, een man met gezag, zo goed als onomstreden. 

Zijn expertise betreft met name veiligheid en asiel, twee onderwerpen die in het Hoofdlijnenakkoord van de huidige coalitie van groot belang zijn, in ieder geval voor Wilders. Of Dick makkelijk uit het ambtelijke keurslijf zal loskomen is de vraag: hij mist vooralsnog de flair van Rutte.