Daddy

Een shirt met zijn eigen mugshot en daaronder de tekst ’Daddy’. De Amerikaanse president Donald Trump speelde direct in op de uitspraken die Mark Rutte deed tijdens de NAVO-top in Den Haag van deze week. Hij bracht meteen zijn eigen ’Daddy’-merchandise aan de man.

De NAVO-chef verwees naar Trump met ’daddy’ vanwege zijn inzet om de gevechten tussen Israël en terreurstaat Iran te stoppen. 'Dan moet papa soms even stevige taal gebruiken', zei Rutte in het bijzijn van de Amerikaanse president. 

In zijn verduidelijking benadrukte Rutte dat hij Trump niet persoonlijk 'daddy' noemde, maar sprak over de aard van de relatie tussen Europa en de VS.

Internationale media vragen zich af of Rutte niet te ver gaat met zijn ’geslijm’ richting Trump. Het zorgde ook voor ongemak onder leiders en diplomaten op de EU-top in Brussel, maar Rutte lijkt in zijn opzet meer dan geslaagd. Die wist de Amerikanen aan boord van het bondgenootschap te houden. 

Het feit dat Trump ook nog mocht slapen op Huis ten Bosch was al helemaal een vondst. Daarin zal Rutte ongetwijfeld een rol hebben gespeeld. Hoe kunnen we Trump nog meer in de watten leggen om hem gunstig te stemmen?

Eerder werd nog rekening gehouden met een overnachting van de president in hotel Huis ter Duin in Noordwijk. Rondom dat hotel waren al veiligheidsmaatregelen getroffen en waren Amerikaanse vlaggen opgehangen. De Noordwijkers waren volledig van slag. 'Ik dacht, we gaan even kijken wanneer-ie een dutje gaat doen of zo. Maar hij komt helemaal niet? Jeetje wat een teleurstelling.'

Nu alle NAVO-lidstaten, ook Spanje, akkoord zijn over de defensie-uitgaven, is de hoop dat papa ook de handelstarieven laat varen. De deadline van 9 juli nadert. Waarschijnlijk legt Brussel komende week een voorstel voor tegenmaatregelen op tafel. Dit pakket kan worden ingezet als er geen goede deal komt met Washington. Maar Macron, die andere charmeur, heeft al laten weten dat alle tarieven van tafel moeten.

Bunkerbuster

Wellicht hakt Donald Trump na de NAVO top komende week in Den Haag de knoop door ten aanzien van Iran. ‘Misschien doe ik het wel, misschien doe ik het niet’, zei Trump over een mogelijke Amerikaanse interventie. ‘Niemand weet wat ik ga doen.' 

Trump zelf wellicht ook niet. Die kondigde aan dat hij binnen twee weken een besluit neemt. Misschien in de hoop dat Irans hoogste leider, ayatollah Ali Khamenei, intussen de ‘onvoorwaardelijke overgave’ zal toezeggen. Maar dat is niet erg waarschijnlijk. 

Alleen de Verenigde Staten hebben bommen (bunkerbusters) die ondergrondse installatie van Iran kunnen treffen. Maar explosieven sturen betekent voor Trump een harde breuk met zijn eigen ‘America First’-doctrine. Hij aanvaardde het presidentschap immers met de belofte ‘geen oorlogen meer’. 

Aanvankelijk verzette hij zich daarom tegen de plannen van Israël om Iran aan te vallen. De Amerikaanse regering wil de verhoudingen met het Midden-Oosten juist verbeteren en onderhandelt juist met Teheran over een nucleair akkoord. 

Maar er zijn ook zorgen over Iran als nucleaire macht, al zijn experts het niet eens over de nucleaire voorsprong die Iran zou hebben. En dus overweegt Trump tactische aanvallen op specifieke nucleaire installaties. 

Israël beschikt naar alle waarnemingen ook over kernwapens, hoewel het nooit officieel bevestigd of ontkend. Deze zogenaamde doctrine van 'strategische onduidelijkheid' dient als afschrikmiddel zonder diplomatieke gevolgen van een formele erkenning, maar als Iran zich gaat profileren als een nucleaire macht, zal Israël niet achterblijven. Waarmee de spanningen in het Midden Oosten nog verder toenemen.

Het buitenlandbeleid van Trump is tot nu toe een vertoon van onmacht gebleven. Trump krijgt maar geen grip op Poetin of op het conflict tussen Israël en Gaza. 

In de VS neemt oppositie tegen inmenging verder toe. ‘Ik wil niet dat de Verenigde Staten opnieuw betrokken raken bij een oorlog in het Midden-Oosten’, zei de conservatieve commentator Tucker Carlson deze week in een radiogesprek met de uiterst-rechtse ideoloog Steve Bannon. Carlson vreest dat Israël de Amerikaanse president meesleurt in wat kan uitmonden in een wereldoorlog. 

Uit een recente peiling van YouGov en The Economist blijkt dat 60 procent van de Amerikanen vindt dat het Amerikaanse leger zich niet moet bemoeien met het conflict tussen Israël en Iran. Slechts 16 procent is voor militair ingrijpen.

Wantrouwen

Er waren al volop twijfels over de competentie van de Amerikaanse minister van Volksgezondheid Robert F. Kennedy Jr., maar het wordt met de dag erger. Eerder dit jaar zei RFK, die in ruil voor politieke stemmen van Trump een baantje kreeg, in een interview met Fox News dat vitamine A en levertraan uitstekend helpen tegen de mazelen. 

The Huffington Post meldt dat ouders hun ongevaccineerde kroost nu vitamine A geven om de mazelen te voorkomen of te behandelen. De gevolgen laten zich raden: sommige ouders geven hun kinderen zoveel dat ze in het ziekenhuis belanden met de mazelen én een vitamine A-vergiftiging.

Twee dagen nadat minister van Volksgezondheid RFK alle 17 zittende leden van het CDC-vaccinadviescomité had ontslagen, stelde hij deze week acht nieuwe adviseurs aan.

Minister van Volksgezondheid Robert F. Kennedy Jr. heeft het CDC‑adviescomité voor vaccinaties (ACIP) volledig herzien, door ervaren vaccinexperts te vervangen door personen die vaccinskeptici. Dit roept zorgen op over de beschikbaarheid van vaccins in het najaar—zoals tegen COVID‑19, griep en RSV—en kan leiden tot (tijdelijke) beperkingen of hogere kosten 

Traditioneel voorzag CDC‑personeel het comité van wetenschappelijke data. Die rol lijkt nu geminimaliseerd en CDC‑functionarissen zoals Melinda Wharton zijn verwijderd.

Talrijke deskundigen, waaronder de American Medical Association, waarschuwen dat beslissingen mogelijk meer gebaseerd zijn op persoonlijke overtuigingen dan op wetenschappelijk bewijs. Dit kan leiden tot wantrouwen in gezondheidssystemen.

Sommige deelstaten, zoals Illinois en Wisconsin, overwegen eigen commissies in te stellen om wetenschappelijke validiteit te waarborgen.

En dan is er nog de merkwaardige aandacht die RFK meent te moeten geven aan de chemtrail-samenzweringstheorie: volgelingen geloven dat vliegtuigen opzettelijk gevaarlijke chemicaliën in de atmosfeer sproeien. Deze oude theorie krijgt nieuw leven te midden van discussies over geo-engineering om klimaatverandering tegen te gaan.

RFK noemde chemtrails een misdaad die gestopt moet worden. Het is echter wetenschappelijk algemeen aanvaard dat de witte strepen achter vliegtuigen – contrails – veroorzaakt worden door normale condensatie van waterdamp en ijsdeeltjes in de koude, vochtige lucht op grote hoogte. 

Zijlijn

Komt aan de carrière van Wilders een einde nadat hij uit de coalitie is gestapt? Uit een recente Ipsos-peiling blijkt dat 61 procent van de kiezers de PVV verantwoordelijk houdt voor de val van kabinet-Schoof, maar dat dit (nog) niet leidt tot zetelverlies voor de partij. De PVV blijft met 30 zetels vooralsnog de grootste, vóór GL-PvdA en VVD. PVV-kiezers wijzen juist NSC aan als schuldige.

De drie grootste opiniepeilers hebben sinds de val van het kabinet-Schoof nog geen nieuwe peiling uitgevoerd, maar de verwachting is dat voor de verkiezingen in oktober de verhoudingen flink anders kunnen gaan liggen.

Dat de PVV weer als grootste uit de bus komt is niet waarschijnlijk, omdat veel kiezers zullen aanvoelen dat - ook al zijn ze het met de partijpunten eens - het met Wilders lastig te regeren is. Ook de keuze van zijn ministers (Faber) bleek niet gelukkig. 

Een ding is zeker: NSC wordt zo goed als van de kaart geveegd, na het vertrek van Omtzigt. De BBB zal mogelijk nog verder wegzakken, en kiezers van beide partijen zullen vermoedelijk terugkeren naar het CDA en VVD. Het CDA staat alweer op 17 tot 18 zetels in de peilingen, en is daarmee de vierde partij van Nederland. 

Vooral de VVD kan het asielvraagstuk uitbuiten voor een verkiezingsoverwinning, maar kan dat wellicht beter doen met een nieuwe partijleider, waarbij Eric van der Burg een voor de hand liggende kandidaat zou zijn met veel ervaring op het gebied van defensie en justitie en veiligheid, twee onderwerpen die de politieke koers van de komende tijd zullen bepalen. 

Voor Wilders lonkt de zijlijn, zelfs nu Yesilgöz hem nog niet wil uitsluiten. Omdat de chemie tussen VVD en PVV ten ene male ontbreekt, lijkt er eerder een strijd te ontbranden tussen VVD en GroenLinks-PvdA. Voor die laatste komen de verkiezingen echter te vroeg, zelfs nu de turbo gaat op het fusieproces. Ambities om die partij groter te maken met andere partijen zullen in de korte tijd tot aan de verkiezingen amper gerealiseerd kunnen worden en als Timmermans opnieuw lijsttrekker wordt, lijkt de kans op een VVD kabinet op rechts realistisch.