Klippen

Zelfs als Nieuw Sociaal Contract (NSC) bij de verkiezingen als winnaar uit de bus komt, en daar lijkt het gezien de peilingen wel heel erg op, zal Pieter Omtzigt niet meteen zijn premierschap aankondigen. Kan nog zomaar iemand anders worden, al is die kandidaat nog een groot vraagteken.

NSC groeit tegen de klippen op. In het Tweede Kamergebouw heeft de kersverse partij twee kleine kantoorruimtes, in totaal vier mensen in vaste dienst. Partijvoorzitter Bert van Boggelen  maakte afgelopen week bekend dat NSC ook meedoet aan de Europese verkiezingen in juni volgend jaar. Ook kondigt hij de oprichting van een wetenschappelijk bureau aan en komt er een jongerentak: Jong Sociaal Contract.

Omtzigt voelt zich er niet lekker bij en is daar eerlijk over. 'Verwacht niet te veel van ons'. Dat vindt zijn aanhang niet erg. Het gaat om de veranderingen die ze willen.

De kersverse leden, het zijn er na vijf weken al 7.200, applausiseerden op het eerste partijcongres nadat Omtzigt begon over de oprichting van een Grondwettelijk Hof.

De andere partijen daarentegen realiseren zich dat ze het niet gaan redden bij de verkiezingen en beginnen de aanval op twijfelaar Omtzigt. Dat werkt waarschijnlijk averechts.

Frans Timmermans, die binnen zijn partij al regelmatig ergernis opwekte, heeft al gewaarschuwd: ik word premier of anders niets en laat het tweede RTL-debat schieten. De lijsttrekker van PvdA/GL kiest voor een bezoek aan het Spaanse Málaga om de Nederlandse pensionado’s aan te spreken. Die zo goed als zeker niet op hem gaan stemmen.

Sinterklaas bestaat, daar zit hij!

Dilan Yesilgöz wil ‘duidelijkheid geven’ aan de kiezer door te verklaren dat ze zelf maximaal twee termijnen van vier jaar premier zou blijven. 'Mocht mij dat gegeven zijn, uiteraard. Het is echt aan de kiezer of ik überhaupt premier word. Ik heb gezegd: ‘Ik wil graag premier worden’.

Wel wat voorbarig, want de peilingen geven haar weinig kans.

De VVD staat in de meeste peilingen momenteel op de tweede plek, op 25 tot 29 zetels, nét achter Nieuw Sociaal Contract (NSC) van Pieter Omtzigt. Bij Omtzigt is de onzekerheidsmarge wel groter. Dat hangt er vooral van af of hij het goed gaat doen in de debatten. De geheimzinnigheid over zijn premierschap is echter verdacht: alsof hij liever niet wil, en het besluit tot het laatste moment uitstelt. 

Maar het kan hem ook voor de wind gaan. Kiezers hebben amper vertrouwen in Mona Keijzer. Die staat er – net zoals de BBB – duidelijk slechter voor dan begin september. Alleen als NSC – Omtzigt fors zou gaan dalen dan kan dat de electorale positie van BBB (en misschien Keijzer) verbeteren, maar dat is niet waarschijnlijk.

Omtzigt kwam dinsdag eindelijk met zijn verkiezingsprogramma, waarin een hoop ambities staan die zinnig lijken, maar niet zijn doorgerekend. NSC wil bijvoorbeeld extra investeren in hoogfrequent openbaar vervoer. Er komt een Lelylijn en een Nedersaksenlijn. De aanlegkosten bedragen alleen al 12 à 18 miljard euro. Gemeenten krijgen middelen om het lokale sportaanbod te bevorderen. Omtzigts partij wil streekziekenhuizen behouden. De jaarlijkse controle door de tandarts dient weer in het basispakket te komen. Enzovoorts. Sinterklaas bestaat, daar zit hij!

Aan de andere kant lijkt te kiezer veranderingen te willen. Qua migratie en de stikstofproblematiek lijkt Omtzigt een gevoelige snaar bij de kiezer te hebben geraakt. Die volledig ontbreekt bij klimaatpaus Timmermans, die het veranderend sentiment rond kernenergie maar niet lijkt te begrijpen. Het worden spannende verkiezingen.