Patsy

Weer een illusie armer: Marinus van der Lubbe stak de Rijksdag niet in brand. De brand brak uit op 27 februari 1933, waarbij het Rijksdaggebouw in Berlijn grotendeels uitbrandde. De Nederlandse communist Van der Lubbe werd als dader opgepakt, vervolgd en geëxecuteerd, maar onder historici bleef twijfel bestaan of hij de brand wel daadwerkelijk heeft gesticht.

Voor net aan de macht gekomen nazi's kwam de brand in elk geval goed van pas. Ze gebruikten het als aanleiding om met diverse politieke tegenstanders, waaronder vooral communisten, hardhandig af te rekenen.

Complotdenkers voeren Van der Lubbe dan ook graag op als voorbeeld van een valse vlag operatie. De brand zou expres zijn aangestoken en Van der Lubbe was niet meer dan een patsy.

Cineast Joost Seelen maakte in 1999 een documentaire waarin Van der Lubbe niet de 'sukkel' is die de geschiedenis veelal van hem maakte, maar een bevlogen idealist die zijn leven lang streed tegen onrecht en het opkomend fascisme. Ook dat blijkt niet te kloppen.

Een toenmalig lid van de nazi-knokploeg SA, Hans-Martin Lennings, stelt in een opgedoken verklaring dat Van der Lubbe de brand niet kan hebben gesticht. Hij bracht de Nederlander met de auto naar de Rijksdag. Bij aankomst vielen hem en enkele collega’s de brandlucht op die er hing en een lichte rook.

Van der Lubbe heeft al in 2008 postuum eerherstel gekregen, toen het doodvonnis werd opgeheven.