Tendentieus

Auteur Frank Thunnissen uit Eindhoven is als werktuigbouwkundig ingenieur 'geïnteresseerd in de analytische aanpak van problemen en in het maken van onderscheid tussen vermoedens en feiten'. Met 'anderen' heeft hij zich verdiept in de MH17-ramp, aldus de inleiding van een opiniestuk in het Eindhovens Dagblad van zijn hand.

Thunnissen reageert op een artikel van wetenschapsjournaliste Marga van Zundert die een lans breekt voor het gebruik van internet om misdaden te helpen oplossen. Alleen is het door Van Zundert aangehaalde voorbeeld van 'onderzoeksbureau' Bellingcat volgens hem wel erg ongelukkig. 'In plaats van op basis van feiten te komen tot onderbouwde conclusies wordt door Bellingcat het omgekeerde gedaan: een vooraf ingenomen standpunt wordt met tendentieus bewijsmateriaal tot waarheid gepromoveerd. Met andere woorden: de zwakte zit niet in het gebruik van internet, de zwakte zit in het kritiekloos uitdragen van ongecontroleerde bevindingen door de media.'

Het klinkt allemaal heel nobel, maar de lezer vermoedt al gauw dat ook Thunnissen een vooraf ingenomen standpunt hanteert. Eentje die toevallig niet strookt met de bevindingen van Bellingcat. Dat wordt vooral duidelijk uit het gebruik van de woorden 'anti-Rusland lobbyisten.'

Welke rol Thunnissen precies heeft speelt bij de beoordeling van de feiten is niet duidelijk. Als hij al publiceert over MH17, doet hij dat niet onder zijn eigen naam. Wel verwijst hij naar een 'bekende van mij die op eigen initiatief de crash-site heeft bezocht, aldaar omwonenden (heeft) geïnterviewd en getracht (heeft) het opgevoerde bewijsmateriaal (dé foto!) te verifiëren.'

De bekende wordt niet genoemd. Wel verwijst hij naar 'opzienbarende resultaten' op een wel erg vage site genaamd 7mei.nl. Wie daar daar zorgvuldig afgewogen feiten zoekt, komt behoorlijk bedrogen uit. Thunnissen wil het daarom wel even een voorbeeld geven: 'De beroemde foto van de rookpluim van de gelanceerde BUK-raket is aantoonbaar gemanipuleerd, omdat vanaf het balkon helemaal geen stroomkabels zichtbaar zijn.'

7mei.nl blijkt de site te zijn van de Nederlandse 'burgerspeurder' Max van der Werff, die een verleden heeft als activist. Van der Werff reisde onder meer af naar de flat bij Torez, sprak de buren en klom op het dak waar de bewuste foto’s gemaakt zouden zijn en trof daar geen kabels aan die wel op foto's waren te zien. De claim van Van der Werff is echter alweer onderuit gehaald. Want op andere foto's van diezelfde flat zijn wel degelijk kabels te zien.

Thunnissen gaat nog even verder: 'Het afschieten van een BUK-raket geeft een rookpluim die tien minuten blijft hangen en op twintig kilometer afstand zichtbaar is. Hoe is het dan mogelijk dat het internet niet overspoeld is met foto's en filmpjes van de pluim?'

Wellicht omdat het een oorlogsgebied is waar mensen wel wat anders aan hun hoofd hebben dan foto's schieten? Of omdat smartphones in die contreien minder gemeengoed zijn dan in Nederland? 

Wie zijn Twitter-muur bekijkt ziet dat Van der Werff in elk geval geen onafhankelijk onderzoeker is: hij schildert de NOS maar wat te graag af als staatsomroep en retweet alles dat Rusland in een beter daglicht stelt, tot en met de zaak Litvinenko. Het lijkt er sterk op dat Van der Werff precies doet wat zijn bewonderaar Thunnissen Bellingcat vertwijt: een vooraf ingenomen standpunt wordt met tendentieus bewijsmateriaal tot waarheid gepromoveerd.