Broos

Het werk van afzwaaiend informateur Kim Putters zit erop. Putters gelooft er nog in dat de vier onderhandelende partijen door kunnen naar de volgende fase van de formatie naar wat hij een programkabinet noemde. Dat wil zeggen dat PVV, VVD, NSC en BBB het vooraf op een aantal punten eens moeten zien te worden en alleen op die hoofdpunten wordt geregeerd.

Maar elke onverwachte gebeurtenis - een pandemie, een energiecrisis - kan de verhoudingen meteen op zijn kop zetten. Het onderling vertrouwen blijft namelijk broos.

Een verstandige zet is dat Geert Wilders geen premier wordt. Die het maar niks vindt dat hem het premierschap wordt ontnomen. Pijnlijk, onrechtvaardig en staatsrechtelijk onjuist, beweerde hij. De boosdoener blijkt Pieter Omzigt, die terecht problemen verwacht als Wilders het land gaat regeren. Zou zo maar kunnen dat de grote verliezer Yesilgöz als premier naar voren wordt geschoven, Omzigt zelf zal het ook niet worden.

Omtzigt wil 'gedetailleerde afspraken' maken over wat hij belangrijk vindt, staat in het verslag van Putters. Ook dat is niet onlogisch om te voorkomen dat er niet een nieuwe Lijst Pim Fortuyn ontstaat, die na  nog geen drie maanden regeren alweer ten val kwam.

Of de achterban van Wilders deze sturende rol van Omtzigt zal accepteren is de vraag. De grootste groep PVV-kiezers (54 procent) vindt het nu onacceptabel dat Geert Wilders geen premier wordt.

Wanneer kiezers verder open wordt gevraagd naar namen die premier kunnen worden, komen andere voormalige VVD-politici als Klaas Dijkhoff en demissionair premier Mark Rutte naar boven. De VVD lijkt niet gemist kunnen worden.